Basisvoorrraad voorraadkast: Wat is ideaal en hoe lang is het houdbaar?

Basisvoorraad voorraadkast, wat is ideaal?

In mijn huis tref je geen enkele lege kast aan. Dit geldt ook voor de koelkast en de vriezer. De vriezer vul ik met porties die ik te veel kook tijdens de wekelijkse food prep sessies. Ik ga één keer per week winkelen voor verse waren, die in de koelkast belanden.

Ondervind je moeilijkheden bij het maken van een weekmenu, omdat je niet alles vind in de winkel? Hier geef ik oplossingen! 

In onze voorraadkast zitten dan weer beperkt houdbare, lang houdbare en onbeperkt houdbare voedingswaren. Niet alle eten in een voorraadkast is namelijk even lang houdbaar. Ik geef je een overzicht van wat een goede basisvoorraad is en hoe lang je het kan bewaren.

Groenten zijn bijvoorbeeld beperkt houdbaar, als je ze op de correcte manier bewaart (of invriest). 

Waarom een voorraadkast?

Een voorraadkast hebben is een slimme zet. Experten raden aan om minstens één voorraad van een maand in huis te hebben.

1. Met een voorraad ben je voorzien op onvoorziene omstandigheden (ziekte, natuurrampen of stroompanne).
2. Je kan er financiele tekorten mee opvangen in je boodschappen budget.
3. Je wint tijd: je hoeft niet naar de winkel te hollen, omdat je voedingswaren mist voor je week- of maandmenu. Je kan ook putten uit deze voorraad bij het opstellen van zulk een menu.
4. Ik koop heel vaak dingen voor de voorraad in bulk of als ze in promotie staan. Dat bespaart geld.

Lees hier alles over het voordelig opstellen van een weekmenu

Basisvoorraad voorraadkast: wat je moet weten

3 voorwaarden

Een voorraad hebben is handig, maar je kan niet elke kast/ruimte gebruiken om die te stockeren. Er zijn namelijk drie dingen waar een geschikte ‘kast’ aan moet voldoen:

1. De voorraad moet droog kunnen worden bewaard
2. De voorraad moet donker kunnen worden bewaard
3. De voorraad moet koel worden bewaard

Zijn deze voorwaarden niet vervuld, zullen je voedingswaren gaan klitten, minder hard of krokant worden en sneller bederven. Je hoeft geen koelkasttemperaturen na te streven, maar frisser dan kamertemperatuur is aangeraden.

Idealiter bevindt je voorraadkast zich dus in een onverwarmde, droge en donkere ruimte.

Ingrediënten van een basisvoorraad voorraadkast

Onze basisvoorraad van een voorraadkast bestaat uit een verzameling beperkt houdbare, lang houdbare en onbeperkt houdbare voedingswaren. Wat deze zijn, lees je verder in dit artikel.

Een voorraad kan je helemaal aanpassen aan de noden en wensen van je eigen gezin. Kijk daarom naar het werkelijke verbruik van je gezinsleden. Het heeft geen zin om bijvoorbeeld tabasco in te kopen, als niemand dat eet.

Voor de gemakkelijkheid van deze post heb ik het over een voorraadkast; natuurlijk is elke ruimte, die voldoet aan bovenstaande drie voorwaarden geschikt om je voorraad te bewaren. 

ps: Ook een vriezer is een ‘voorraadkast’. Voor dit artikel is de vriezer enkel van belang in het stukje over de houdbaarheidsdatum.

Later plan ik een post over het optimaal gebruiken van je vriezer. 

Basisvoorraad voorraadkast: wat zit er bij ons in?

In onze voorraadkast zitten een mix van beperkt houdbare, lang houdbare en onbeperkt houdbare voedingswaren. Beperkt houdbaar, lang houdbaar en onbeperkt houdbaar heeft te maken met de houdbaarheidsdatum. Wat dat is, lees je verder op.

Beperkt houdbare artikelen

Beperkt houdbare artikelen zijn voedingswaren die gevoelig zijn voor oxidatie. Bij een hoger vochtgehalte in je voorraadkast, wordt het oxidatieproces in bepaalde voedingswaren versneld, met bederf of smaakverlies tot gevolg.

ps: Ook tabasco is beperkt houdbaar.

Lang houdbare artikelen

Deze artikelen blijven hun smaak behouden, zolang je ze goed bewaart; zolang ze ongeopend zijn, kan je ze bewaren. Na opening sluit je de verpakking goed af om bederf of smaakverlies te voorkomen.

ps: Ook niet-bruisend water en kauwgom zijn beiden lang houdbaar.

Onbeperkt houdbaar

Wat je moet weten over de houdbaarheidsdatum

In het begin van dit artikel zei ik dat een voorraad in een droge, donkere en frisse ruimte dient te worden bewaard. Natuurlijk is een vriezer, die je optimaal gebruikt, ook een onderdeel van een goede voorraad.

Maar –

Een ruime voorraad hebben is één, de houdbaarheid ervan in de gaten houden is een ander. Er is een verschil tussen beperkt houdbare, lang houdbare en onbeperkt houdbare voedingswaren. Alles heeft te maken met de houdbaarheidsdatum van voedingswaren.

Het is belangrijk om de houdbaarheid van je voorraad te kennen. En dat wil zeggen dat je moet begrijpen dat er twee verschillende soorten houdbaarheidsdata zijn.

De houdbaarheidsdatum begrijpen van je basisvoorraad voorraadkast

Wist je dat er twee soorten houdbaarheidsdata zijn? Om je voorraad ‘gezond’ te houden (en om voedselverspilling tegen te gaan), moet je goed weten wat ze betekenen.

Te gebruiken tot

Ten eerste is er ’te gebruiken tot’ of TGT.

In het Engels: use by date.

Deze datum wordt gebruikt bij echte versproducten als bijvoorbeeld vis, schelpdieren en tartaar. De vermelde datum geeft aan tot wanneer je dit product veilig kan eten. Na het verstrijken van deze datum kan je na het eten van dit product ziek worden.

Ten minste houdbaar tot

Dan is er tenminste houdbaar tot of THT.

In het Engels: best before date.

De producent garandeert de consument een goede kwaliteit van het product tot de datum die is vermeld op de verpakking.

Dan moet het product overigens wel op de juiste manier worden bewaard.

Vaak is het product nog langer houdbaar dan deze datum. Door te ruiken, te kijken naar de kleur en te proeven kan je dit vaak zelf vaststellen.

Welke voedingswaren kan je na houdbaarheidsdatum nog eten?

De basisvoorraad voorraadkast heeft dus een bepaalde levensduur, maar sommige voedingswaren kan je perfect eten na vervaldatum. Welke dat zijn, lees je nu.

Mosterd

Een van de grote voordelen van mosterd is dat het een lang leven is beschoren in de koelkast. Een potje mosterd is eetbaar tot een jaar na het openen ervan.

Frisdranken

Jij liever als ik, maar een dieetfrisdrankje kan je vier maanden na de houdbaarheidsdatum nog probleemloos drinken. De gewone frisdrank kan zelfs tot negen maanden erna worden geledigd, want pas dan worden de artificiële zoetstoffen afgebroken.

Kip

Het is niet verstandig om kip achter de kiezen te steken een paar dagen na de houdbaarheidsdatum. Maar een kippenborstpakketje, dat je goed hebt gekookt en dan in de diepvriezer stopte, kan tot negen maand geconsumeerd worden (als je het zorgvuldig invriest).

Dit geldt ook voor gehakt.

Gehakt kan je overigens goed bakken en dan nog een aantal dagen in de koelkast bewaren. Doe de geurtest, als je twijfelt.

Ontbijtgranen

Ook ontbijtgranen kunnen tot maanden na het verstrijken van de datum nog worden geconsumeerd. Waarschijnlijk zijn ze dan niet meer heel erg smakelijk, maar qua voedselveiligheid is er niets aan de hand.

Harde kazen

Cheddar is veilig tot vier weken na het pakje werd geopend.

Chips

Natuurlijk is er dan geen sprake meer van de crisp, maar pakjes chips kunnen maanden na opening nog worden gegeten.

Idem voor koekjes: sluit ze goed af na het openen of doe ze in een koekblik. Dan blijven ze ook lang na de vervaldatum veilig om te eten.

Rundvlees

Als rundvlees zorgvuldig is gebakken, is consumptie ervan veilig tot wel vijf dagen na de houdbaarheidsdatum.

Voor vers vlees in het algemeen geldt dat je beter geen risico’s neemt. Eet vlees op altijd ten laatste één dag na vervaldatum. Invriezen (en de levensduur verlengen) kan tot één dag voor vervaldatum.

Als vlees droog en beschimmeld is, is het zeker een no no. Een worst of hamburger die kleverig en donker is in plaats van glad en glanzend, is helemaal niet meer veilig voor consumptie.

In geval van twijfel, ruik er aan. Wat zegt je neus?

Mayonaise

Geloof het of niet, maar het leven van jouw pot mayonaise kan met wel vier maand na de houdbaarheidsdatum verlengd worden, als je ‘m correct bewaart. Op kamertemperatuur, dus niet in de koelkast.

Let op: dit geldt niet voor zelfgemaakte mayonaise. Die zet je wel koel en bewaar je maximum een week.

Tomaten

Tomaten kan je opeten tot twee weken na de vervaldatum. Zelfs gerimpeld, zijn ze nog goed.

Vis

Een rauw stukje kabeljauw, zalm of schelvis blijft eetbaar tot vier weken na de vangst. Weliswaar in een koele frigo die niet warmer is dan vijf graden celcius.

Nogmaals: alleen een stukje verse (!) vis. Gebruik je neus: de geur moet altijd ‘aanvaardbaar’ zijn. Het vlees moet veerkrachtig maar stevig zijn wanneer je het indrukt. Twijfel je, gooi het stukje vis weg.

Eieren

Eieren consumeer je het best binnen drie weken. Om te testen of een ei nog goed is, laat je het in een glas water liggen. Als het drijft, gooi je het weg. Zinkt het ei, is er geen probleem.

Yoghurt

Yoghurt kan je perfect tot twee weken na datum eten. Wanneer je kleine zwarte vlekjes ziet, denk je beter twee keer na.

Bloem en kruiden

Droge voedingsmiddelen kunnen tot zes maand na datum goed blijven áls ze met stoom gepasteuriseerd werden; lees daarom de instructies op de verpakking!

Pasta en rijst uit het schap

Als de verpakking ongeopend is of goed afgesloten kun je het een flinke tijd na de THT-datum nog eten. Geldt niet voor rijst of pasta uit de versafdeling.

Chocolade

Chocolade is prima te eten, nog lang na de vervaldatum. Zelfs als er een wittig laagje verschijnt en de smaak minder wordt, word je er niet ziek van.

Hagelslag en jam (confituur)

Beide producten zijn ongeopend, tot ver na de THT-datum nog eetbaar.

Jam met minder of geen toegevoegde suikers kan iets eerder bederven, want het is net het hoge gehalte aan suiker dat confituur lang(er) houdbaar maakt. B

Bewaar je potje wél in de koelkast als je het geopend hebt.

Gesteriliseerde melk en vla

Houdbare melk is tot ongeveer 2 maanden na de THT-datum nog veilig te drinken ONGEOPEND. Idem dito voor houdbare vla en pudding.

Alcohol

Alcohol heeft een soortement eeuwige datum. Van sommige wijnen zeggen ze zelfs dat ie beter wordt met de jaren – zoals met de man dus. Schol!

De website van het Federaal Voedselagentschap geeft meer informatie over veilig voedsel.