Het kleuteronderwijs in Vlaanderen is niet verplicht, maar je vijfjarige kleuter is wel leerplichtig. Een school mag van jou verwachten dat je op tijd aan de zindelijkheid van je kind werkt. Ideaal is je kind zindelijk vóór hij instapt in de school. Want zindelijk naar school gaan, is in het belang van jouw kind. De school mag je kind niet weigeren omdat hij nog niet zindelijk is. Maar zindelijkheid respecteert de leerkrachten en de school, én zorgt voor een beter onderwijs voor je kind. Start er dus tijdig mee.
Van af welke leeftijd moet een kind zindelijk zijn?
Kinderen worden gewoonlijk zindelijk tussen de leeftijd van 18 en 24 maanden. Overdag zindelijk zijn betekent niet dat je kleuter dat ’s nachts al is. Pas na de leeftijd van zes jaar wordt bedplassen als hinderlijk aanzien. Vooral sociaal dan – als je kind ergens gaat logeren of mee op zomerkamp moet bijvoorbeeld.
18 en 24 maanden is de gemiddelde leeftijd waar tussen kindjes overdag zindelijk zouden moeten zijn, nét op tijd dus om proper naar de kleuterklas te kunnen. Maar in de praktijk blijkt dat wel ’s ferm tegen te vallen. Kinderen zijn nu gemiddeld zes tot vijftien maanden later zindelijk dan vroeger, vooral een gevolg van de drukte van het huidige bestaan.
Ouders van nu komen steeds minder toe aan de zindelijkheidstraining van hun kinderen. Ze zijn ook minder consequent – bij een lange autorit zullen ze een bijna zindelijke kleuter toch nog een luier aantrekken, waardoor het kind in de war geraakt. Slechts door af en toe ‘een ongelukje’ te ervaren, leert het hoe lang het z’n plas kan inhouden.
Zindelijkheid; begin er vroeg genoeg aan
Met het zindelijk maken van je kindje kan je niet vroeg genoeg beginnen. Wachten met de training tot je kind naar school gaat, is te laat, maar forceren is natuurlijk een no no. Door het potje te introduceren in jullie leven, door open en bloot te praten over pipi en kaka bijvoorbeeld. En door je kleuter met blote poep te laten rondlopen, zonder luier dus. Als er dan geplast wordt, voelt hij of zij het langs de beentjes stromen.
Vraag ook niet of je kind zin heeft om op het potje te gaan. Benadruk hoe ‘volwassen’ het is om ‘net zoals de grote kinderen’ te gaan en laat geen ruimte voor een ‘nee’. Want ik ben twee en ik zeg nee, remember?
Welke problemen met zindelijkheid zijn er?
Te vroeg beginnen
Wachten met de training tot je kind naar school gaat, is te laat, maar té vroeg beginnen kan ook gevolgen hebben. Is je kind nog niet rijp voor het potje, ontwikkelt het er misschien een angst voor. Bij hen moeten ouders dan helemaal opnieuw beginnen; er moet letterlijk zelfvertrouwen worden gekweekt.
Maar hoe weet je dan of je kleuter er rijp voor is? Weet dat elke kind zijn eigen ritme heeft. Een kindje dat er aan toe is om zindelijk te worden, moet aanvoelen wanneer het moet plassen of stoelgang moet maken. Het moet zijn spieren kunnen controleren; het zgn. kunnen inhouden. Veel heeft ook te maken met interesse.
Je kindje weigert op het potje te gaan
Je kleuter weigert om op het potje of toilet te gaan: Dit kan te maken hebben met angst voor het potje of het toilet, ongemakkelijkheid of gebrek aan interesse. Help je kind te laten wennen aan het potje/toilet door er regelmatig samen naartoe te gaan en te laten spelen op het potje of het toilet zonder te verwachten dat ze daadwerkelijk plassen of poepen.
Je kindje heeft ongelukjes
Dit is normaal in het begin van het zindelijkheidsproces en kan te maken hebben met het feit dat je kleuter nog moet leren hoe het moet voelen als het moet plassen of poepen en hoe het zijn plas of ontlasting kan ophouden. Het kan ook te maken hebben met dat het kind te laat naar het toilet gaat. Help je kleintje vaak te herinneren om naar het toilet te gaan en om hem of haar te belonen wanneer het droog blijft (zie verder in dit artikel).
Je kindje is zindelijk overdag maar niet ’s nachts
Dit kan te maken hebben met dat de blaas van het kind ’s nachts nog niet volledig is ontwikkeld. Het kan ook te maken hebben met dat je kind te laat drinkt of te veel drinkt voor het slapengaan. Het kan helpen om het te laten plassen vlak voordat het naar bed gaat en om te beperken hoeveel hij of zij drinkt vlak voor het slapengaan.
Tips om zindelijkheid te motiveren
- Zorg voor een positieve sfeer: Moedig je kind aan en geef complimenten wanneer hij of zij iets goed doet. Probeer eventuele frustratie of teleurstelling te vermijden als er ongelukjes gebeuren.
- Maak het leuk: Maak het zindelijkheidsproces leuk door er een spelletje van te maken. Gebruik bijvoorbeeld stickers of beloningen om je kind te motiveren om naar het toilet te gaan en te oefenen.
- Laat je kind zelf beslissen: Geef uw kind wat controle over het proces door hem of haar zelf te laten beslissen wanneer het naar het toilet gaat. Laat je kind bijvoorbeeld kiezen tussen het potje en het toilet of zelf beslissen wanneer het klaar is om ondergoed te dragen.
- Leer door te doen: Laat je kind andere kinderen zien die al zindelijk zijn of neem je kind mee naar de wc om te kijken wat er gebeurt. Plaats bijvoorbeeld een potje naast het toilet, zodat het “mee kan doen ” met de grote mensen.
- Zorg voor routine: Maak een routine van het toiletbezoek, bijvoorbeeld bij het wakker worden, na het eten en voor het slapengaan. Op de kleuterschool oefenen ze dit ook op deze manier.
- Wees geduldig: Onthoud dat zindelijk worden een proces is dat tijd kost. Blijf kalm en geduldig als het niet meteen lukt. Geef je kind de tijd en ruimte om te groeien en te leren op zijn of haar eigen tempo.
De plaswekker: een effectief hulpmiddel?
Zelf heb ik hem niet moeten gebruiken, want mijn beide kinderen waren nét op tijd zindelijk voor het instapklasje; maar van vrienden en familie hoor ik dat een plaswekker een effectief hulpmiddel kan zijn, als je kind ’s nachts nog niet zindelijk is.
Wat is een plaswekker?
Een plaswekker is een apparaat dat een alarm afgeeft wanneer het merkt dat je kindje begint te plassen. Het doel van de plaswekker is om het kind te leren wakker te worden wanneer het moet plassen, zodat het op tijd naar de wc kan gaan en geen ongelukjes meer heeft.
Tips voor het gebruik van een plaswekker
-
- Kies een geschikte plaswekker: Er zijn verschillende soorten plaswekkers op de markt. Kies er eentje die bij jouw kind past en waarvan je denkt dat deze effectief zal zijn. Er zijn bijvoorbeeld plaswekkers met een trilfunctie voor kinderen die gevoelig zijn voor harde geluiden. Volgens vrienden is deze van Dryly een aanrader!
Met deze plaswekker, waarbij 92% van de kinderen binnen de 6 à 8 weken zindelijk is, krijgt je kleuter een speciaal broekje aan dat in verbinding staat met de ontvanger. Zodra het broekje nat wordt maakt de ontvanger uw kind wakker en krijg ook jij een signaal. Dryly® heeft hier een pandabeer; Wizzu, aan toegevoegd. Er is ook een Dryly® app waarmee je het gedrag van je kleuter wordt bijgehouden; de bedoeling is om het te motiveren – samen met Wizzu. Groot voordeel van deze plaswekker: de zweem van “het medische” wordt weggenomen, ’s nachts zindelijk worden wordt een feestje in plaats van een moetje.
- Bereid je kind voor: Leg uit wat een plaswekker is en hoe het werkt. Leg uit dat het wakker moet worden wanneer het alarm afgaat en dat het dan naar de wc moet gaan.
- Gebruik de plaswekker consistent: Gebruik de plaswekker elke nacht totdat je kind niet langer in bed plast. Zet de plaswekker altijd op dezelfde tijd en gebruik het elke nacht op dezelfde manier.
- Beloon succes: Werk met een beloningssysteem wanneer het ’s nachts droog blijft en het alarm niet afgaat. Dit kan bijvoorbeeld een sticker of een klein cadeautje zijn. Beloningssystemen kan je zelf maken met een blad papier en een doosje beloningsstickers of je vindt ze kant en klaar online. Bijvoorbeeld hier.
- Wees geduldig: Een plaswekker is overigens alleen een hulpmiddel en geen garantie voor succes. Het kan even duren voordat je kind volledig zindelijk is ’s nachts. Wees geduldig en blijf aanmoedigen. Verlies dus nooit je geduld.
Ik wens je veel courage in het zindelijk maken van je kleintje!
Lees meer op MamaExpert: 5 handige tips voor de zindelijkheidstraining van uw peuter
