Wat geef je te eten aan je kind van één jaar, twee jaar of drie jaar? Wat je je kind te eten geeft in de eerste paar jaren van zijn leven, heeft levenslange gevolgen. Zo doe je het op de correcte manier.
Waarom dit artikel?
Steeds meer studies wijzen uit dat de voedingsgewoonten van een kind gedurende de eerste drie jaar van zijn of haar leven een groot effect heeft op
- de cognitieve ontwikkeling
- de motorische ontwikkeling
- het succes op school
- zijn of haar levenslange eetgewoonten
- en (over)gewicht
In de eerste twee jaar van zijn of haar bestaan maakt een kind één van de grootste hersen- en immuniteitsontwikkelingen door. Goede voeding heeft ook hier een significante impact op.
Meestal weet een mama wél dat gezonde voeding ook in de eerste jaren van haar baby van noodzakelijk belang is; alleen is vaak de vraag’ Wat geef je ze dan te eten?’. Het ontbreekt de jonge moeder aan adequate informatie vanuit de overheid en ze moet zich soms verlaten op tegenstrijdige adviezen van vrienden en familie.
Been there, done that.
Voor de goede orde: Mijn eerstgeborene weigerde vrijwel meteen de borst (of begreep het niet), mijn tweede kind kon er niet genoeg van krijgen.
Van 0 tot 6 maanden: Het kan niet eenvoudiger
Wat geef je ze te eten?
Het menu van de pasgeborene kan niet eenvoudiger zijn:
Altijd is borstvoeding dé aangewezen manier om je baby te voeden.
Maar is borstvoeding om welke reden dan ook, géén optie, dan is flesvoeding absoluut even OK. Enig ander voedsel? Daar is het verteringsstelsel van je baby nog niet klaar voor.
So, de borst en/of de fles, it is en niets anders!
Wist je dat?
- Naar schatting één op twee baby’s krijgen té snel vast voedsel van hun mama aangeboden, terwijl dat nog niet nodig is. Neem dus de tijd om de overstap te maken. Er is géén haast.
- Persoonlijk was ik er een grote voorstander om mijn kindje aan de borst te leggen wanneer ze er om vroeg. Afkolven en borstvoeding met de fles heb ik zo lang mogelijk proberen uit te stellen, want er bestaat zoiets als ‘tepel-speenverwarring‘.De eerste weken leert een baby steeds beter om aan de borst te drinken; dat vergt een bijzondere vaardigheid. Het drinken aan een flessenspeen of sabbelen op een fopspeen vereist een andere vaardigheid; de mond hoeft minder ver open en de tong speelt een heel andere rol.
Er is een gerede kans dat een jonge baby die in de eerste weken na de bevalling regelmatig een (fop)speen krijgt, niet goed de juiste borstdrinktechniek leert. Dit is zuigverwarring of tepel-speenverwarring.Daarom kreeg mijn tweede kind géén fopspeen (en heeft ze er ook nooit naar gevraagd), terwijl mijn zoon altijd een tutje heeft gehad. - In deze fase leer je als mama hongersignalen herkennen. Je baby maakt zuigbewegingen maken met de lipjes, sabbelt op de vingers of het vuistje? Draait ie van links naar rechts met het hoofdje, zoekt ie met het mondje en/of zuigt ie op je pink, een fopspeen of een duim? Of nog: gaat het mondje open als je de lippen aanraakt? Tien tegen één dat je baby honger heeft!
6 tot 9 maanden: Tijd om te experimenteren
Over het algemeen zijn de meeste baby’s klaar voor vast voedsel zo rond de zes maanden. Vroeger werden jonge ouders aangeraden om voedsel telkens één per één aan te bieden, om te kijken of het kind er niet allergisch op zou reageren. Van dit advies is men ondertussen afgestapt.
Wat geef je ze te eten?
Is je baby zes tot negen maanden oud, vul dan de borst- of de flesvoeding aan met vaste voeding. Bekijk het als een experimentje, als fun, experimental add-ons.
Leg vaste voeding in kleine delen voor zijn of haar neus, zodat hij of zij er naar kan grijpen. Maak je geen zorgen over de rommel. Maak je geen zorgen over het feit dat het lijkt alsof ze ‘weinig’ in hun mond stoppen (ze krijgen voldoende voedingsstoffen binnen omdat ze nog steeds de borst bezigen of de fles)
Wat wel
Borstvoeding of flesvoeding +
- Haver, gerst
- Gepureerd vlees zoals rundvlees (dat ijzer en selenium levert)
- Kip (selenium en vitamines B6 en B12)
- Kalkoen, dat vitamine B6 levert voor de ontwikkeling van de hersenen
- Gepureerde tofu of peulvruchten zoals zwarte bonen of linzen (die ijzer en eiwitten bevatten)
- Gepureerde, gekookte groenten zoals spinazie (die zorgt voor foliumzuur voor de ontwikkeling van de hersenen)
- Zoete aardappelen (die vitamine A leveren voor zicht en het hart, de longen en andere organen ontwikkelen)
- Pompoen of wortels (vitamines A, K en B6)
- Gepureerde vruchten zoals banaan (foliumzuur en kalium), peren, perziken of avocado (vitamine C, K, B6 en omega-3 vetzuren)
- Je kunt ook beginnen met het geven van water in een sippy beker, maar vruchtensap wordt niet aanbevolen vanwege het hoge suikergehalte.
Wat niet
Honing bevat botulisme-sporen die baby’s niet kunnen verwerken zoals oudere kinderen dat kunnen. Voor honing moet je kindje één jaar worden.
Koemelk wordt door het spijsverteringsstelsel van je jonge baby nog niet voldoende verteerd. Andere zuivelproducten zoals kaas en yoghurt zijn prima als er geen geschiedenis is van melkallergieën in het gezin.
Vruchtensap wordt niet aanbevolen tot kinderen 6 zijn; ze zijn beter af met gepureerd of in blokjes gesneden fruit. Als je ze sap geeft, mogen ze niet meer dan 4 gram per dag hebben.
Wist je dat?
- Kinderen vanaf zes maanden hebben geen tanden nodig om voedsel te ‘bijten’ – hun tandvlees is hard genoeg om het één en ander te vermalen. Bied je baby daarom gerust geprakte banaan, blokjes gepasteuriseerde kaas of balletjes vlees aan. Je baby laten kennis maken met verschillende texturen is erg belangrijk.
- Vroeger was het zo dat bepaalde allergie-gevoelige ingrediënten niet aan kinderen tot drie jaar werden aangeboden. Pindanootjes zijn hier een voorbeeld van. Ondertussen gaan er stemmen op om dit wél te doen: hoe sneller je bepaalde voedingsstoffen aanbiedt aan je kindje, hoe minder kans er is op zulke allergieen. Vraag er naar bij je huisarts!
- Zo is ook de visie gewijzigd op wat het eerste voedsel zou moeten zijn voor je jonge baby. Sommige voedingsdeskundigen zeggen nu van veel sneller te starten met gepureerd vlees dan over het algemeen aangenomen. Wat de baby opbouwt aan ijzerreserve in de baarmoeder zou naar verluidt afnemen tegen de tijd dat ze zes maand oud zijn. Over het algemeen geldt dat vanaf de leeftijd van 6 maanden je aan de groentemaaltijd wat vlees mag toevoegen. Start met 1 eetlepel mager vlees per dag. Verhoog dit geleidelijk aan tot ongeveer 25 g per dag.
- Leer ook in deze fase hongersignalen herkennen. Hongersignalen kunnen overigens in twee richtingen werken. Draait je kindje zijn hoofd weg of schudt het ‘nee’, dan betekent dat maar één ding: je kind zit ‘vol’. Respecteer dit. Ook baby’s en kleuters mogen en kunnen voor zichzelf beslissen of ze genoeg hebben.
- ‘Bied je kind voor het eerst groenten aan, dan pas fruit. Kinderen zijn namelijk echte sweet tooths; het zou zo maar eens eventjes kunnen dat ze erna geen andere smaken meer willen.
TOPTIP: Het is misschien een goed idee om te leren hoe je je kind kan reanimeren, van zodra je het vast voedsel aanbiedt. Sowieso laat je je kindje nooit alleen aan tafel zitten als ze nog zo klein zijn.
Van 9 tot 12 maanden
Tegen negen maanden heeft je baby waarschijnlijk meer tanden en heeft hij de vaardigheid ontwikkeld om dingen tussen duim en wijsvinger op te pikken (de tanggreep). Hij of zij is nu klaar voor hapklare gekookte groenten en fruit, evenals gekookte pastaspiralen of ronde stukjes ontbijtgranen.
Wat wel
Borstvoeding of flesvoeding +
- Kleine stukjes ronde ontbijtgranen of gekookte pasta
- Kaasblokjes
- Gekookte broccoli of kleine blokjes gekookte pompoen
- Gesneden of gesneden bananen
- Gepureerde zwarte bonen of linzen
- Kleine stukjes meloen of grapefruit
- Gekookte wortels
- Stukjes gekookte kip of kalkoen
- Stukjes roerei
- Yoghurt
Wist je dat?
- Elk voedsel kan verstikkingsgevaar opleveren. Let goed op je kinderen terwijl ze aan het eten zijn.
- Het is nooit te vroeg om samen aan de eettafel te zitten.
Zelfs op deze leeftijd bied je als mama best vaste tijdstippen aan om te eten – routines zorgen ervoor dat kinderen zich comfortabel en veilig voelen. Ze kunnen misschien niet langer dan 10 minuten achter elkaar aan tafel zitten zonder gedoe, wat normaal is, maar het is het beste om asap de gewoonte van normale maaltijden aan te leren.
12 tot 24 maanden: 1000 calorieën
Tegen één jaar oud moet je kindje ongeveer 1000 calorieën per dag eten. Ze hebben doorgaans al geleerd hoe ze een lepel of vork moeten gebruiken, maar ze zijn er misschien slecht in en gebruiken meestal hun handen.
Laat ze toch altijd proberen om een lepel of een vork te gebruiken, omdat het helpt hun motorische vaardigheden te ontwikkelen. Op de leeftijd van vijftien maanden kunnen de meeste kinderen aangeven of ze genoeg hebben of nét meer eten willen.
Als ze niet eten, probeer dan niet in paniek te raken. Het is normaal dat kinderen van 1 of 2 jaar een of twee dagen lang niet veel eten. Eten ze over een hele week samen voldoende, is dat belangrijker.
Wat wel
- Melk. Als ze een jaar oud zijn, kunnen baby’s volle melk drinken. Voor eenjarigen wordt aanbevolen om anderhalve kop melk perd ag te drinken. Maar volle melk vult de maag behoorlijk, dus als je bang bent dat je baby niet veel trek heeft in eten, probeer dan minder melk te geven.
- Vis. Als je dat nog niet hebt gedaan, introduceer dan gekookte, graatloze, kwikarme vis, zoals zalm. Zalm bevat omega-3-vetzuren (belangrijk voor de hersenfunctie voor het hart en de hersenen), plus de belangrijke vitamines B12, B6 en D.
- Bladgroenten zoals boerenkool zitten ook boordevol voedingsstoffen zoals vitamine A, C, K en B6, mineralen en ijzer.
Wist je dat?
- Naar schatting heeft 15 procent van de kinderen tussen de één en de twee jaar een ijzertekort in het bloed, dus zorg ervoor dat je kinderen ijzerrijk voedsel geeft. Kies voor maaltijden met veel voedingsmiddelen, rijk zijn aan vitamine C. Vegetarische of veganistische mama’s moeten vooral in de gaten houden of hun kinderen voldoende calcium, vitamine D en B12 en eiwitten uit hun maaltijden halen. Praat er over met je huisarts!
- Peuters in deze fase ontwikkelen voedselvoorkeuren en willen hun onafhankelijkheid bevestigen. Ze maken graag hun eigen keuzes over wat ze moeten eten. Wanneer je een nieuw gezond voedingsmiddel wil introduceren, kan het nuttig zijn om hen een paar keuzes te geven, waaronder iets dat ze al kennen. In het beste geval zal je kindje het nieuwe voedsel accepteren, maar als dat niet lukt, eet het waarschijnlijk op zijn minst het voedsel eten waar het in het verleden wel eens zin in had.
Mama’s! Schrijf je in voor onze besloten facebookgroep, alleen voor jou!
Thema’s: (kinder)feestjes, activiteiten voor kinderen, huishoudelijke tips van de professional, weekmenu’s en nog veel meer. Laat je inspireren door andere mama’s (en door mij!)
Door je aan te melden, wordt je automatisch op onze mailinglijst gezet. Je kan je ten allen tijde uitschrijven zonder opgave van reden, door op een link in de footer van de mail te drukken. Wij respecteren altijd jouw privacy en zullen jouw gegevens nooit delen met derden! Lees ook onze GDPR-verklaring.
24 maanden tot 36 maanden: een voedzaam jaar
Het is erg belangrijk dat je probeert je kinderen gezond eten te laten eten. Studies tonen aan dat hoe sneller kinderen bekend raken met gezond voedsel, hoe gemakkelijker het is om ze het later te laten eten. En hoe meer kans ze hebben om gezonde voedingsgewoontes te hebben op volwassen leeftijd.
2 tot 3-jarigen moeten ongeveer 1.000 tot 1.400 calorieën per dag eten, of ongeveer de helft van wat jij eet.
Wat wel
- Lasagne
- Macaroni en kaas
- Vis
- Eieren
- Vlees
- Hummus en pita
- Gekookte groenten
- Pannenkoeken of wafels gegarneerd met fruit en notenpasta
- Bonen en avocado
- Tofu en rijst
- Pasta
- Soepen
- Appelmoes
- Pudding
- Yoghurt met fruit zoals meloen, bessen, citrus en banaan.
Q: Wat geef jij je kind van één jaar, twee jaar of drie jaar te eten?
Help, mijn dochter is een kieskeurige eter
Disclaimer: Wij schreven dit artikel omdat we heel veel lezen over gezonde voeding bij kinderen tot zes jaar.MamaExpert is géén voedingsdeskundige en pretendeert dit ook niet te zijn. Bij twijfel, contacteer steeds je huisarts! Er kunnen aan dit artikel géén rechten worden ontleend.
